Informatie bijeenkomst

Helaas slecht nieuws. 

Het noodlot – in de vorm van Corona – heeft toegeslagen. De presentator van het Nationaal Park heeft zich per vanochtend ziek gemeld. De bijeenkomst van 5 oktober gaat daarom niet door. Heel spijtig maar dit is overmacht. 
Wi komen zo spoedig mogelijk terug met een nieuwe datum.

Gezien het grote aantal aanmeldingen voor deze woensdag, zal dat wederom op een woensdag plaats vinden. U ontvangt hiervoor een nieuwe uitnodiging.

Biografie “de Borski’s

Binnenkort verschijnt de historische biografie* De Borski’s, die zich voor een belangrijk deel afspeelt in het gebied van de Tuin van Haarlem en aangrenzende gebieden.

Vooraankondiging.

Voor alle duidelijkheid wil het bestuur van de Stichting Tuin van Haarlem onderstrepen dat wij onze website niet gebruiken voor commerciële doeleinden.

Gezien de grote invloed die de Borski’s hebben gehad op onze omgeving – ook vaak onderstreept bij veel rondleidingen in Elswout die onze vrienden hebben gevolgd – menen we dat in dit geval een uitzondering op zijn plaats is.

De publieksprijs is € 29,50. De prijs voor de vrienden van de Tuin van Haarlem is echter € 26,50, (inclusief verzendkosten).

Het boek kan besteld worden met een mail aan: borskihetboek@gmail.com.

De uitvoering van het boek is gebonden, 400 pag. full colour, met veel illustraties.  

DE BORSKI’S

Één hechte familie

De Amsterdamse families Borski en Van der Vliet waren sterk verwant aan elkaar. Met hun machtige landgoederen en enorme grondbezit heersten zij van generatie op generatie ruim anderhalve eeuw over Bloemendaal, Overveen, Elswout en Aerdenhout.

Hun hofsteden en equipages zijn vermaard. Grond, vermogen en bestuurlijke functies is wat voor hen telt. Standbeelden of adellijke titels begeren ze niet. Al zijn ze wel on speaking terms met prinsen en koningen.  

Borski Elswout
In Amsterdam doen ze hun zaken en bezitten riante woonhuizen aan de mooiste grachten. Ze zijn ondernemend, ambitieus en vol initiatief. Ze bekleden invloedrijke functies in tal van Amsterdamse ondernemingen, organisaties en sociëteiten. 

Het zijn kosmopolieten. Ze spreken hun talen. Ze zijn reislustig en internationaal georiënteerd. Maar altijd geven ze de voorkeur aan het leven op hun landgoederen. 

De Borski’s worden vermogend met de handel in geld en waardepapieren.

Ze verrijken hun hofsteden met fraaie huizen en landschapstuinen en bezitten oneindige duingebieden. Ze steunen kunstenaars, zijn actief in de politiek en als sport- en spoorwegpioniers, nemen deel aan de Olympische spelen, bedrijven liefdadigheid. 

Zakelijk trekken de Borski’s en de Van der Vlieten samen op in tal van besturen, commissariaten en deelnemingen in bedrijven. Door hun onderlinge huwelijken vormen de Borski’s en de Van der Vlieten en hun nazaten een hecht gezelschap. En delen de smart van de vele familiedrama’s, die zich afspelen.

In de rand van het levensverhaal van de Borski’s en de Van der Vlieten figureren ook nog opmerkelijke persoonlijkheden, zoals het echtpaar Mulisch, Gerard Heineken, prins Hendrik, Anton Mussert en de machtige Rutger Jan graaf Schimmelpenninck.

Het is voor het eerst dat de samenhang tussen de hectische levens van de Borski’s, de Van der Vlieten en hun nazaten, hun huwelijksperikelen, hun zakelijke vervlechtingen en societyleven in Amsterdam, hun actieve buitenleven op hun landgoederen in Overveen en Bloemendaal en hun ondernemingsdrang zo compleet, persoonlijk en rijk geïllustreerd in beeld is gebracht in deze zeer verzorgde, gebonden full colour uitgave met 460 afbeeldingen.

‘De Borski’s’ is geen roman, noch een wetenschappelijke uitgave. De auteur beoogt met deze familiesaga een waarheidsgetrouw beeld te geven van het zakelijke- en landgoedleven van twee met elkaar verbonden families, die het karakter van het huidige Bloemendaal en Overveen hebben bepaald. 

Ze waren beeldbepalend in het Amsterdamse zaken- en societyleven. Ze waren sterk betrokken bij de oprichting van tal van instituten, van de Nederlandsche Bank, de Nederlandsche Handel-Maatschappij, de eerste duinwatermaatschappijen, de eerste spoorwegmaatschappijen, het Concertgebouw, de oudste, nog bestaande Amsterdamse sociëteit ‘Onder Ons’. 

Wat boeit is dat hun verleden in Amsterdam en Bloemendaal nog zo tastbaar aanwezig is.

————————————————————————————————–

DE BORSKI’S

Uitgeverij Belle Epoque, Bloemendaal

Gif in het Westelijk Tuinbouwgebied?

Een van onze vrienden vroeg zich naar aanleiding van een artikel in dagblad Trouw af hoe het in het Westelijk Tuinbouwgebied (WTG) staat met het gebruik van gif voor de bloementeelt. Het is een prachtig gezicht in het voorjaar en de zomer, de bloemenvelden in het zuidelijk deel van het WTG.

Maar…. er hangt wel een prijskaartje aan! Onderzoek van onderzoeksbureau Meten = Weten wijst uit dat de grond in en rondom (voormalige) tuinbouwgrond bijna altijd gif-bestanddelen bevat.

Stichting Tuin van Haarlem heeft onlangs grondmonsters laten nemen door Meten=Weten om een indruk te krijgen van de mate van verontreiniging door landbouwgif in het gebied.
Deze grondmonsters zijn genomen in de Leendert Meesstraat en aan de oost rand van het Duinvlietbos.De resultaten zullen over een aantal weken bekend zijn.

Wij houden onze vrienden op de hoogte!

Natuurontwikkeling

Goed nieuws van de provincie!

En zo kregen we eind van het jaar nog goed nieuws van de provincie. In een brief die bij vele omwonenden van het gebied op de mat viel, geeft de provincie aan dat ze serieus werk gaat maken van de natuur in Zuid-Kennemerland. Het plan moet in 2027 afgerond zijn. De afgelopen jaren hebben we hier regelmatig met de provincie over gesproken en het gaat nu de echte voorbereidingsfase in.

Legenda
natuurontwikkeling province
Natuurnetwerk provincie

Deze maatregelen hebben ook invloed op de gebieden rond Natura2000-gebieden, zoals het Westelijk Tuinbouwgebied. Dat leidt hier tot herstel van de dieren, planten en insectensoorten, versterking van het open landschap, verbetering recreatiemogelijkheden en de aanleg van een klimaatbestendig watersysteem om droge maar ook natte perioden te kunnen opvangen.

  • Het Natuurnetwerk Nederland (NNN), dat aan zuid en westkant (onderdeel is van het NNN is geen onderdeel van het WTG, maar andersom wel) grenst aan het  Westelijk Tuinbouwgebied, wordt afgerond. Op deze manier worden (potentiele) natuurgebieden beschermd.
  • De uitstoot van stikstof door verkeer en industrie en uit dierlijke mest (ammoniak) wordt verminderd om de natuur in Natura 2000-gebiedente herstellen. (Natura 2000 is een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden om planten en diersoorten die in Europa bedreigd zijn te beschermen.)

De provincie werkt daarin samen met gemeenten, ondernemers, omwonenden -u dus- en organisaties uit het gebied – o.a. de Stichting Tuin van Haarlem.

Uitgangspunt is te komen tot een goede balans tussen natuurdoelen en belangen van ondernemers, inwoners en recreanten. Er wordt gekeken hoe stikstof in de lucht en bodem te verminderen, zodat er in Zuid-Kennemerland weer meer huizen gebouwd kunnen en de economie meer ruimte krijgt. We zijn blij met deze plannen van de provincie. We kijken ernaar uit hierover mee te denken, een vinger aan de polst te houden en eraan mee te werken, ook namens u.

In beroep bij Elswoutshoek

De gemeente Bloemendaal heeft de voornoemde zienswijze van Tuin van Haarlem goeddeels afgewezen. Daarom hebben we gemeend de volgende stap te moeten zetten, namelijk beroep aantekenen bij de Raad van State tegen het wijzigingsplan van de gemeente.

Dit omdat o.i. een 2e landhuis het landschap van het landgoed Elswoutshoek te zeer schaadt. We doen wat in onze statuten staat: Beschermen van het landschap, zo nodig door het voeren van juridische procedures tegen plannen die het landschap schade berokkenen.

Wij beseffen terdege dat dit vervelend is voor de bewoners maar menen dat de plannen zoals ze nu voorliggen afbreuk zullen doen aan het landgoed en willen hierover een onafhankelijk oordeel van de rechter. Indien de rechter ons beroep gegrond verklaard, willen wij uiteraard meedenken over wijzigingen die beter in het landschap passen.
Zie ook ons eerdere nieuwsbericht https://tuinvanhaarlem.nl/nieuwbouw-elswoutshoek

Facebook

De stichting maakt geen gebruik meer van Facebook. Indien we snel een bericht willen verspreiden, gaat dat via een nieuwsbrief of buurbook.

Nieuwbouw Elswoutshoek

Toch tweede landhuis op Elswoutshoek

College van B&W van gemeente Bloemendaal heeft op 2 november 2021 het wijzigingsplan Elswoutslaan 4 vastgesteld. Daarmee wordt het mogelijk een nieuwe woning te bouwen met een grondoppervlak van 176 m2 plus een serre van 50 m2. Dat kan met recht een landhuis worden genoemd, maar de gemeente noemt dat een “bijgebouw”, dat slechts ten dienste staat van de bestaande monumentale dienstwoningen.

Schets

Op bijgaande foto komt het huis aan deze kant naast de stal te staan die wordt afgebroken en elders op het landgoed herbouwd. Stichting Tuin van Haarlem heeft daar een zienswijze cq. bezwaar op ingediend, maar dat is afgewezen. Wij vinden dat zeer teleurstellend omdat het nieuwe gebouw, gezien vanaf de Elswoutslaan, volledig in het zicht komt te staan tegen de bosrand op het landgoed Elswoutshoek.

Dat doet ons inziens afbreuk aan het open en groene karakter van het landgoed. Bijzonder is het feit dat de gemeente in 2017 een vergunning heeft verleend voor het realiseren van een soortgelijk gebouw, maar dan als aanbouw in het midden achter de bestaande monumentale dienstwoningen. Daar maken de eigenaren van het landgoed echter geen gebruik van.

Die aanbouw zou aanzienlijk minder in het oog springen dan het nu voorgestelde plan. In het nieuwe plan wordt een geheel vrijstaande woning gebouwd, circa 10 m achter de dienstwoningen en ook nog wat meer naar het zuiden geschoven, waardoor het extra goed zichtbaar is vanaf de Elswoutslaan. Op bijgaand kaartje is het nieuwe bouwvlak links aangegeven, de bestaande dienstwoningen staan rechts aan de Elswoutslaan.
We onderzoeken of het zin heeft om nog verdere juridische stappen te ondernemen.

Herstelplan voor duinrel Duinvlietbos

De Tuin van Haarlem is gelegen deels in de overgang naar en in een strandvlakte. Kenmerkend voor het watersysteem is het opkwellende drangwater van de achtergelegen duinstrook. 

De strandvlaktes waren hierdoor van nature nat en drassig en kenden een grote verscheidenheid aan biotopen met bijbehorende flora en fauna. Voor de ontginning van deze vlaktes voor landbouw en later bewoning zijn watergangen gegraven die dit drangwater afvoeren naar een centraal gelegen hoofdwaterloop. Ten westen van Haarlem vervult de Houtvaart deze functie.

Duinrellen

De gegraven watergangen voor de afvoer van drangwater worden duinrellen genoemd en worden gevoed met kwelwater van goede kwaliteit, want afkomstig uit de duinen. Een van de duinrellen waar je achteloos aan voorbij zou lopen, maar na het lezen van dit artikel niet meer, is de duinrel die stroomt langs de zuidoostzijde van het Duinvlietbos. Langs het Duinvlietspad bij de oostelijke toegang tot het bos is het jaarrond stromende water van de duinrel goed te zien.

Duinrellen worden gekoesterd vanwege de bijzondere ecologische kwaliteit die is verbonden aan een voortdurende toevoer van schoon kwelwater. Er is vrijwel altijd stroming en in de winter is er minder kans op bevriezing, zeker niet nabij de bron. Voor kikkers is dit ideaal om in de waterbodem te overwinteren en voor diverse vogels is de duinrel dan een toevluchtsoord.

Bij een bemonstering van de duinrel afgelopen jaar bleek er een trits van kenmerkende en ook zeldzame waterorganismen voor te komen. Zo leeft er een grote populatie van de weinig algemene pluimmug Micropsectra notescens, evenals de beschermde platte schijfhoren Anisus vorticulus. Ook de gewone beekloper Velia caprai komt er voor en de mooie watermijt Arrenurus inexploratus.

Herstelplan

Het afgelopen jaar heeft Buro Natuurlijke Zaken in opdracht van  gemeente Haarlem een herstelplan opgesteld voor de duinrel. Doordat deze voor het grootste deel omzoomd wordt door bomen dringt er weinig licht door tot de duinrel en heeft zich in de loop der jaren een decimeters dikke laag van afgestorven bladeren en takken opgebouwd. Het herstelplan voorziet in het grotendeels verwijderen van dit bladmateriaal, waardoor de schone zandbodem op meer plekken in de rel tevoorschijn komt. Waar zand nodig is om het bodemprofiel niet te verdiepen kan dit gewonnen worden uit de oeverzone ter plaatse van de bron van het kwelwater, waardoor dit zeldzame milieu kan worden uitgebreid. Door het snoeien van begroeiing langs de duinrel komt meer licht beschikbaar voor waterplanten die horen bij dit milieu, zoals beekpunge, waarvan zich al een kleine groeiplek in de rel bevindt. De duinrel zal door het uitvoeren van dit achterstallig onderhoud minder voedselrijk worden en juist rijker aan beekvegetatie is de verwachting, wat gunstig is voor de vestiging van kritische en kenmerkende soorten.

Eén systeem

Duinrellen zijn onlosmakelijk verbonden aan de geologie en het watersysteem in de binnenduinrand, vandaar dat de Tuin van Haarlem er voor pleit de watergang op te nemen in de inrichtingsplannen voor het zuidelijk deel van het tuinbouwgebied, wat is bestemd als Natuurnetwerk Nederland.

Werken in de tuin van Haarlem

Onder leiding van boswachter Rien de Vries van Staatsbosbeheer hebben 20 personen (14 vrienden en 6 leden van Tuin van Haarlem) bij ideale omstandigheden onderhoud gepleegd op verschillende plaatsen in Duinvliet. Na ontvangst met koffie in het Poortgebouw van Elswout, is op het veld langs de Marcelisvaart het reeds gemaaide gras langs de sloot op een lange rij geharkt zodat het eenvoudig mechanisch kan worden verwijderd. 

poortgebouw elswout

Midden in het bos zijn rondom een lagergelegen deel richels gelegd van aanwezige takken om daarmee vernieling van natuur door veelvuldig crossfietsen tegen te gaan. Waarna tijd voor, verzorgd door Rien, koffie met appeltaart!

duinvliet mooi

De toegangspoorten bij Oosterduin en Koepad zijn gereinigd. Tot slot, door drassige slootkanten en de steile begroeide randen misschien wel de lastigste klus, is langs de Duinrel achter de Auris Professor van Gilseschool de begroeiing gesnoeid en houtafval opgeruimd. Door de hoge opkomst – dank aan alle deelnemers! –  konden de klussen goed worden aangepakt en kijken we terug op een geslaagde middag. We hopen volgend jaar zeker zoveel deelnemers te mogen begroeten.

werken in duinvliet

Verfraai toegang koeienpaadje

Vlakbij het Wapen van Kennemerland start het koeienpaadje. Het is het wandelpad vanuit het Ramplaankwartier richting Elswout. Bij mooi weer ontstaat hier een gordiaanse knop. Verkeer naar het kinderdagverblijf, fiets- en wandelverkeer naar het koeienpaadje, bezoekers van het Wapen van Kennemerland, alles komt hier bij elkaar. Dit is een situatie die niet verkeersveilig is, want de verkeersstromen zijn niet gescheiden. Een bestelwagen die lost, een moeder met spelende kinderen, de wielrenner die langs komt en de natuurliefhebber die dromerig kijkt naar de koeien in het weiland. Dat het nog niet tot ernstige ongelukken heeft geleid, is een wonder.
Samen met de gemeente Haarlem en andere belanghebbenden willen we ons sterk maken voor een mooie toegang tot het koeienpaadje. Zorg dat wandelaars en fietsers geen last hebben van het andere verkeer en laten we van het weiland naast het Wapen weer een biologisch weiland maken met in de zomer koeien en daarboven de zwaluwen die de insecten oppikken. Hiervoor maken we ons sterk.

parkeren bij wapen van kennemerland

Resultaten enquête

In september j.l. zijn de resultaten bekend gemaakt van een enquête die de provincie gehouden heeft onder bewoners en ondernemers van Zuid-Kennemerland over de natuurbeleving. De respons van deze enquête was redelijk hoog, zo ongeveer 3700 mensen hebben gereageerd, waaronder ruim 1100 bewoners van de gemeente Haarlem. De kwaliteit van de natuur scoort redelijk goed in Zuid-Kennemerland. Een belangrijke conclusie is dat natuurgebieden meer met elkaar verbonden moeten worden en dat er een meerderheid is voor uitbreiding van de natuur, o.a. in voormalige tuinbouwgebieden. Naast de verbreding en uitbreiding van natuur is er vooral behoefte aan meer recreatiemogelijkheden en meer wateropslag in verband met het klimaat.
Toename van biodiversiteit, rust en de behoefte aan meer wandelpaden scoren ook redelijk goed. Het westelijk tuinbouwgebied is bij uitstek een plek waar in de toekomst meer wandelpaden kunnen komen, vlakbij de stad, even weg uit de hectiek waar het rustig toeven is in een open landschap met oog voor de biodiversiteit.

Orchidee in Haarlem

Even kijken hoe de orchideeën erbij staan, broedt de ooievaar al en wat is dat uitzicht toch mooi, kijkend vanaf Elswout met uitzicht op de torens van de Sint Bavo, waar is dat in Haarlem nog te zien.

grutto in Haarlem

En wie weet, komt onze nationale vogel, de grutto, straks ook eens kijken wat hier te halen valt. Voor een uitgebreidere samenvatting, zie bijgaande link

Samenvatting enquête

Bomen en zichtlijn

zichtlijn westelijk tuinbouwgebied

 

Het beplantingsplan van de Vlaamse weg is aangepast voor de zichtlijn van Elswout naar de Sint Bavokerk. Een groot aantal bomen aan de Vlaamse weg is eind oktober gekapt ter voorbereiding van de herinrichting van de weg. Toen het herinrichtingsplan voor de Vlaamse weg ter visie werd gelegd, heeft Stichting Tuin van Haarlem bij de gemeente aandacht gevraagd voor behoud van de zichtlijn van Elswout naar de Sint Bavokerk in het centrum van Haarlem.

Die zichtlijn is al leidend geweest bij het ontwerp van het Ramplaankwartier en daarom is de zuidgrens, de Leendert Meeszstraat, zo aangelegd dat de Sint Bavokerk zichtbaar is vanaf het Kerkelaantje in Elswout.

Daarom zijn we blij dat in het definitieve beplantingsplan rekening is gehouden met die zichtlijn door een paar bomen wat te verschuiven en enkele wat lagere bomen te plaatsen. Een enkele bestaande boom die nog gezond is blijft nog in de zichtlijn staan, maar zal aan einde van zijn levensduur niet meer terugkomen zodat de zichtlijn dan helemaal vrij komt. Nu is die zichtlijn alleen vastgelegd en beschermd in het bestemmingsplan Binnenduinrand dat geldt voor het Westelijk Tuinbouwgebied. Als straks de Omgevingswet is ingevoerd, zullen alle bestemmingsplannen van Haarlem door één Omgevingsplan worden vervangen. Tuin van Haarlem zal er voor pleiten om daarin regels op te nemen die de hele zichtlijn vanaf Elswout tot aan de Sint Bavokerk zullen beschermen.

Geen broedsucces

Het ooievaarsnest, mede door onze stichting geplaatst, is nu ca 1,5 jaar oud. Het ooievaarspaar dat vorig jaar het nest alleen maar kwam verkennen, kwam dit jaar terug om daadwerkelijk te nestelen. ( Een van de twee is herkenbaar aan het registratienummer op de ring). Veel mensen hebben gekeken terwijl ze druk bezig waren met voedsel zoeken, in de weilanden naast en op Elswout. In april en mei waren er kennelijk eieren want toen hebben beide ooievaars wekenlang om de beurt op het nest de eieren warm gehouden. Dat heeft helaas geen jonge ooievaar(s) opgeleverd.

haarlemse ooievaar

Overigens is dat volgens kenners dit jaar bij veel meer ooievaarsparen het geval geweest als gevolg van een erg koud en nat voorjaar. Nu zien we ze nog wel een aantal keren, meestal alleen, op of in de buurt van het nest maar de verwachting is dat ze binnenkort zullen afreizen. Veel wandelaars en fietsers volgden de verrichtingen van de ooievaars op en om het nest met veel belangstelling. Dat leidde tot veel geanimeerde gesprekken.

Nu maar hopen dat ze zich volgend jaar weer melden voor een nieuwe poging. Wij zullen ervoor zorgen dat het nest er weer klaar voor is.

Tot volgend jaar ooievaar

Schoonmaakactie weiland

afval opruimen

Het weiland, gelegen naast het Wapen van Kennemerland aan het koeienpaadje, is al jarenlang een onderwerp van discussie onder de bewoners van Haarlem. Al enkele jaren staan er geen koeien meer en is de afrastering van het weiland in een slechte staat. Tot verbazing van enkele omwonenden is op het weiland een soort compost opgebracht met allerlei stukjes plastic en puin erin. Navraag bij de pachter leert ons dat hij opdracht heeft gegeven om schone compost aan te brengen en ook niet zijn bedoeling is dat er plastic in zit.

Met toestemming van de pachter is snel actie ondernomen. In samenwerking met de Tuin van Haarlem zijn een aantal vrijwilligers direct begonnen met het oprapen van dit plastic afval.  

inspectie weiland op afval

Voordat je het weet is het onder het snelgroeiende gras niet meer te vinden. De gemeente Haarlem is al enkele jaren bezig om van dit weiland een biologisch beheerd weiland te maken en met natuurvriendelijke oevers langs de sloten voor natuurontwikkeling.

De Tuin van Haarlem roept de Gemeente Haarlem op tot actie: zorg dat de koeien terugkomen, zorg voor goede afrastering, zorg voor meer natuurontwikkeling in het gebied, zodat alle Haarlemmers nog meer kunnen genieten van dit mooie Westelijk Tuinbouwgebied.

Koeien op stap

Zaterdagmiddag 5 juni wisten we niet wat we zagen. De bruin-witte koeien, die op de weiland naast de Elswoutslaan grazen, hadden zin in een ander hapje. Samen waren ze naar de Duinlustweg gewandeld en stonden van het gras langs de Brouwersvaart te smullen.
Omstanders en de inmiddels aanwezige politie, probeerden ze met succes bij elkaar te houden totdat de opgetrommelde boer verscheen. Met een emmer lekkers werden ze gelokt en in galop weer terug naar huis geleid. Hoe de ontsnapping heeft kunnen gebeuren is nog niet bekend, maar vanochtend zag ik de hele kudde weer bij het hek naast de tennisbaan staan. Waarschijnlijk weer zin in een uitstapje?

Wat een heerlijk gras bij de buren
Oversteken, vooruit dan maar.

Koeien en ooievaars

Een nest met broedende ooievaars er in en koeien er om heen

ooievaar elswout

Even leek het erop dat de rood-bonte koeien van Elswout het dit jaar te koud vonden om in de wei te lopen! We kunnen ons dit voorstellen want aangenaam is het deze lente niet. Maar eindelijk, daar waren ze dan toch! Verzameld rond het ooievaarsnest. Volgens onze waarnemingen vinden de ooievaars het geen bedreiging. Ze blijven rustig op het nest zitten broeden. Ook kijken wij met spanning uit naar de komst van de ooievaarskuikens. Volgens onze berekeningen kan dat niet lang meer duren. Maar misschien is dat wensdenken.

Als het zover is zullen wij jullie onmiddellijk op de hoogte stellen. En zullen wij bij de boomstam  tegenover de poort van Duinvliet beschuit met muisjes uitdelen. Spannende ontwikkelingen!

Groen en open

Het artikel in het Haarlems Dagblad van zaterdag 19 december vertelt over de stichting en haar werkwijze. Alleen op een zeer negatieve en onjuiste manier. Het bestuur distantieert zich hiervan. We  bespioneren niemand en zijn zeker niet de lange arm van de gemeentelijke handhaving. We vinden dit beledigend en het is ook niet conform de waarheid.

We willen het Westelijk Tuinbouwgebied maken tot de mooiste tuin van Haarlem, waar natuur, water en historie samenkomen. Omdat te bereiken zijn we in gesprek met overheden, ondernemers en met inwoners van de gemeente Haarlem en Bloemendaal om het bestemmingsplan Binnenduinrand te respecteren. En natuurlijk om ons ideaal te verwezenlijken. Een groen en open Westelijk Tuinbouwgebied. 

Laat het duidelijk zijn, we staan open voor elk gesprek, we hoeven het niet altijd met elkaar eens te zijn, maar termen als “Grüne polizei”, kunnen niet. Zeker, er is altijd discussie, wat is mooie natuur en wat is de beste inrichting. En deze discussie moeten we vooral blijven voeren.

We kunnen nu niet op alle feiten ingaan. We zijn niet betrokken geweest bij de afbraak van een paardenstal. We laten zeker geen drones vliegen. Maar dit brengt ons helaas geen stap verder naar een prachtig mooie Tuin van Haarlem. We moeten, en gaan door met wat we doen: Ons inzetten met alle onze vrienden om dit prachtige gebied prachtig te houden.  

Het koeienpaadje

Het Westelijk Tuinbouwgebied, de tuin van Haarlem, is weer een stukje mooier geworden.

Het is weer goed fietsen en wandelen op het koeienpaadje bij Elswout. Heerlijk genieten, dwars door de weilanden. Weilanden die toch wat extra bescherming nodig hebben.
Daarom is er nu een hek geplaatst, zodat de biodiversiteit beschermd wordt en zorgt dat de sloot beschermd is tegen al te enthousiaste honden. Dit hek is trouwens heel snel onzichtbaar door riet en gras.

koeienpaadje elswout
Hek bij koeienpaadje Elswout

We doen het niet alleen, ook het Wapen van Kennemerland helpt mee, zodat de weilanden een rustige plek voor de koeien, vogels, hazen en alle ander natuur blijven.

Villa’s Zijlweg weggestemd!

Plannen voor de bouw van ongeveer elf vrijstaande woningen in een strook tussen de achtertuinen van de Zijlweg en de Brouwersvaart zijn tijdens de behandeling van de Ontwikkelvisie Zijlweg in de vergadering  commissie Ontwikkeling van 13 mei unaniem door alle politieke partijen weggestemd.
Tijdens de behandeling van deze Ontwikkelvisie kwam zoveel verzet van de partijen tegen dit plan dat wethouder Rodunner dit deel van de visie introk.

DE SWTH maakte bezwaar  tegen de bouw van de woningen omdat dit verdere natuurontwikkeling in het Brouwersvaartgebied zo goed als onmogelijk maakt.
Dit charmante rafelrandje, zoals het in de commissievergadering wel werd genoemd, is o.a. een leefgebied voor libellen, salamanders, spechten en ijsvogels.
Wij pleiten ervoor om het gebied, conform het Ecologisch Beleidsplan van 2013 dat in 2019 is geactualiseerd, in goed overleg met alle betrokkenen verder te ontwikkelen tot een “ecologische hotspot”.  D.w.z. het kwalitatief verbeteren en verhogen van de ecologische waarden en biodiversiteit in een gebied.

In aanvulling op deze Ontwikkelvisie heeft de Gemeenteraad op 4 juni jl een motie aangenomen die het College van B&W nu de taak heeft opgelegd om een “strategisch plan op te stellen om het gebied tot ecologische hotspot te ontwikkelen.”

De SWTH is blij dat onze bezwaren tegen bouwen in het WTG, zoals geformuleerd in onze zienswijze, brieven en tijdens het inspreken in commissie vergaderingen, uiteindelijk toch serieus genomen zijn. En… blij met de motie van de Raad om te komen tot een strategisch ontwikkelplan en hiermee een ecologische opwaardering van dit gebied.
We blijven de planvorming volgen om te zorgen dat, ook bij de besluitvorming over de bouwplannen rond de Biemond garage, het WTG een ‘Groen en open’ gebied blijft.

Wij hopen hierbij op een goede samenwerking tussen alle partijen.

Jaarverslag 2019

Hierbij bieden wij u het Jaarverslag 2019 aan. Tuinbouwgebied Haarlem

Een geheel nieuwe en frisse opzet waarbij wij zowel terugblikken op het afgelopen jaar als naar de toekomst kijken.
U ziet de mensen achter het bestuur en de werkgroep en krijgt een indruk van de activiteiten van de SWTH van het afgelopen jaar.

Ook dromen wij over de toekomst van een natuurlijk, open en groen Westelijk Tuinbouwgebied.
Dit wordt ondersteund door nog meer vrienden van het WTG.

Update ooievaars

Ooievaarsnest

Het kan raar lopen in de natuur!
We plaatsten een ooievaarsnest en in no time zaten er twee ooievaars op. De verwachtingen waren dus hooggespannen.
Hoe lang duurt het voor de eerste eieren er liggen? Wanneer kunnen we de ooievaarskuikens verwachten?
Dat viel wat tegen! Er zijn nog steeds geen eieren en soms zijn de vogels dagenlang gevlogen en het nest leeg. Of leeg? Er zit soms ook een eenzame ooievaar in, die met regelmaat door het paartje weggejaagd wordt.
Informatie bij kenners leert dat het lang niet altijd het eerste jaar lukt. De vogels moeten wennen, aan de omgeving, aan het nest, aan elkaar. Niets menselijks is hen vreemd lijkt het!

Blikvanger voor wandelaars en fietsers

Maar de belangstelling voor de vogels van wandelaars en fietsers blijft groot.
Het is een blikvanger. Je hoort mensen er met elkaar over praten, kinderen wordt gewezen op het geklepper, het rondscharrelen van de vogels in het weiland, op zoek naar lekkere hapjes en het zweven in de lucht.

Het blijft boeiend, of er nu wel of geen jongen komen dit jaar.
We blijven optimistisch en wie weet…!
We houden jullie op de hoogte.

Ooievaars

Persbericht!

Op 21 mei 2020 diende Natuurmonumenten namens 23 natuurorganisaties, waaronder de  SWTH, een zienswijze in op de Ontwerp Omgevingsverordening van de Provincie Noord-Holland.
De strekking van deze zienswijze is het behouden én versterken van het unieke landschap.

PERSBERICHT – Gezamenlijk reactie op Omgevingsverordening Noord-Holland

27 mei 2020 – Vierentwintig Noord-Hollandse organisaties op het gebied van landschap, natuur en cultuurhistorie steunen het voorstel van de provincie om ‘Bijzonder Provinciale Landschappen’ aan te wijzen. In deze gebieden moet rekening worden gehouden met bijvoorbeeld weidevogels en is woningbouw niet zomaar toegestaan. Wel roepen zij de provincie Noord-Holland op om de ontwikkeling van het landschap ook goed te regelen. De organisaties vragen bovendien om natuurgebieden óók onderdeel te maken van deze beschermde landschappen en vragen om meer voorwaarden te stellen aan de locaties voor nieuwe windturbines en zonnevelden in Noord-Holland. 

De ‘Bijzondere Provinciale Landschappen’ zijn onderdeel van de nieuwe Omgevingsverordening. De verordening is een belangrijke set regels die ons unieke Noord-Hollandse landschap ook voor de toekomst veilig moet stellen. Noord-Holland heeft ervoor gekozen om alle bestaande regels over landschap samen te voegen en als eerste provincie in Nederland beschermde landschappen aan te wijzen. Voorbeelden hiervan zijn Wieringen, Waterland of de duinrand tussen Bergen en Castricum. De organisaties steunen deze vereenvoudiging. Willem Hellevoort, ambassadeur van Natuurmonumenten in Noord-Holland: “Eén van de ambities van het provinciaal beleid is het behouden èn versterken van het unieke landschap. Maar in de nu voorliggende verordening zijn eerdere teksten afgezwakt. Wij vragen de provincie de oorspronkelijke ambities hoog te houden door de geschrapte tekst alsnog over te nemen. De ambities dienen nu in de Omgevingsverordening juridisch goed te worden geregeld. Anders is zo’n ambitie een wassen neus”.

Natuurnetwerk ook landschappelijk beschermen 
In de verordening is er ook voor gekozen om gebieden in het Natuurnetwerk Nederland zoals de heidevelden in het Gooi of de eilanden in het Wormer- en Jisperveld buiten de beschermde landschappen te houden. ”Dat is vreemd, want op die manier is behoud van het landschap in natuurgebieden straks niet meer goed geregeld.” De organisaties willen dat de provincie het Natuurnetwerk alsnog aan de beschermde landschappen toevoegt. “Natuurgebieden zijn vaak ook landschappelijk waardevol. Ze verdienen dus ook landschappelijke bescherming” aldus Ernest Briët, directeur van Landschap Noord-Holland.

Provinciale regie nodig over locaties windturbines en zonnevelden
In het concept van de verordening waren provinciale regels over de plaatsing van windturbines en zonnevelden in bijzondere landschappen opgenomen. In de nu voorstelde versie zijn deze verdwenen. De locatiekeuze wordt aan lokale overheden overgelaten terwijl de plaatsing van windturbines vooral op provinciaal niveau moet worden afgewogen volgens de organisaties. “De nieuwe windturbines zijn zo hoog dat ze op vele tientallen kilometers afstand zichtbaar zijn en daarmee letterlijk en figuurlijk uitstijgen boven het lokale niveau” geeft Hellevoort aan. “Wij pleiten ervoor om plekken aan te wijzen waar windturbines en zonnevelden worden uitgesloten. Denk aan de noordpunt van Texel. Een op wereldschaal belangrijke vogeltrekroute langs de rand van het Werelderfgoed Waddenzee moet gevrijwaard blijven van windturbines, zoals nu wel voorgesteld in de Regionale Energiestrategie (RES)”.

De volgende organisaties hebben gezamenlijk een zienswijze ingediend over de Omgevingsverordening Noord-Holland:

Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Landschap Noord-Holland, Natuur- en Milieufederatie Noord-Holland, Erfgoedvereniging Bond Heemschut (provinciale Commissie Noord-Holland), Het Zijper landschap, Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging (afdelingen Alkmaar/Den Helder, en Haarlem), Stichting Alkmaardermeeromgeving, Stichting Animo, Stichting Beschermers Amstelland, Stichting de Hooge Weide, Stichting Duinbehoud, Stichting Groen Muiderberg, Stichting Landschapszorg Wieringen, Stichting Santpoort, Stichting Oer-IJ, Stichting Tussen Vecht en Eem, Stichting Westelijk Tuinbouwgebied Haarlem, Vechtplassencommissie, Vereniging Samenwerkende Vogelwerkgroepen Noord-Holland, Vrienden van Middenduin, Vrienden van het Gooi, Vogelwerkgroep Alkmaar en Omstreken

Westelijk Tuinbouwgebied

Bouwen in het Westelijk Tuinbouwgebied

Zoals we al eerder schreven zijn er plannen om ongeveer elf villa’s te bouwen in een strook ten zuiden van de woningen aan de Zijlweg.
Ruim 20 jaar geleden is onze stichting, toen nog Werkgroep Westelijk Tuinbouwgebied, opgericht om tegen bebouwing in dit gebied te protesteren. Dit naar aanleiding van een referendum waar uit het merendeel van de reacties bleek dat Haarlemmers tegen bebouwing in het WTG waren.
Daaruit volgden gemeentelijke plannen om een stadsnatuurpark aan te leggen, gebaseerd op de flora en fauna van de binnenduinrand. Dit zou recht doen aan de potentiële natuurwaarden van dit gebied tussen de Brouwersvaart en de woningen aan de Zijlweg.

Bouwen in het WTG gaat tegen alle eerder gemaakte afspraken in. Het is bovendien in strijd met het in 2017 geactualiseerde Bestemmingsplan Binnenduinrand.
De SWTH heeft oktober 2019 een Zienswijze SWTH op Ontwikkelvisie Zijlweg ingediend op de Ontwikkelvisie Zijlweg om hier bezwaar tegen te maken.
13 Mei a.s. wordt deze visie besproken in de commissie Ontwikkeling.
Om de gevolgen van deze plannen bij de leden van de commissie nog eens onder de aandacht te brengen voor ze 13 mei hierover een besluit nemen, heeft onze stichting hierover met diverse politieke partijen gesproken en, ter verduidelijking, onze bezwaren op een rijtje gezet en aan de leden toegestuurd.

Een tweede bezwaar betreft het grote aantal woningen en de veel te hoge bebouwing op de plek van de voormalige Biemond garage op de hoek Zijlweg/Westelijke Randweg. De oorspronkelijke 25 woningen zijn 75 tot 115 woningen geworden, de bescheiden 18 meter hoge toren van 10 meter diep wordt nu een ca. 18 meter hoge muur van woningen over de hele locatie van Biemond.
Op deze manier wordt de openheid van het Westelijk Tuinbouwgebied steeds meer aangetast.
Wij protesteren daarom opnieuw tegen de voorgenomen bouw van woningen in dit gebied.

Wij gaan ervan uit dat de commissieleden, naar aanleiding van deze brief, de ecologische waarden  de rust en stilte en relatieve openheid van het gebied meenemen in hun besluit.

Westelijk Tuinbouwgebied

Ontwikkelingen Elswout

Op 3 en 5 maart 2020 organiseerde Elswout inloopavonden om de plannen met de buitenplaats Elswout te presenteren en toe te lichten.
> Meer informatie van staatsbosbeheer over Elswout.

Verschillende gebouwen van dit rijksmonument zijn al of worden gerestaureerd om ze, in de woorden van Staatsbosbeheer (SBB) , ‘..een nieuwe, eigentijdse publieke functie te geven, passend bij de cultuurhistorie en draagkracht van de buitenplaats Elswout’.
Gebouwen worden dan verhuurd en uit deze inkomsten wordt het onderhoud van de gebouwen betaald. SBB blijft wel eigenaar!
De bestemming van een aantal gebouwen wordt gewijzigd en krijgen een cultureel-maatschappelijke invulling.

Een van de meest ingrijpende wijzigingen is het realiseren van een dag-en avond restaurant in de boerderij, met een tiental B&B kamers.
Eerdere plannen voor een restaurant leidden in 2013 tot bezwaren van de kant van SWTH.
Hoewel wij nog steeds onze bedenkingen hierover hebben, beseffen wij ook dat om de toekomst van het rijksmonument Elswout veilig te stellen, aanpassingen nodig zijn.
De tweede grote aanpassing is de aanleg van een tweede parkeerplaats en verplaatsing van de auto-ingang voor bezoekers naar de zuidoostkant van de boerderij, omdat de huidige parkeerplaats te klein is en de auto-ingang onveilige situaties veroorzaakt.
De derde grote aanpassing is het verplaatsen van de ingang om de horeca in de Orangerie te kunnen bevoorraden. De tijdelijke ingang met ijzeren platen verdwijnt, er komt een nieuwe ingang aan de Elswoutslaan tussen de Marcelisvaart en de gele brug, het (vracht)verkeer gaat vervolgens door het bos over de Melkweg naar de Orangerie.

Elswout

Het herstellen van de buitenplaats Elswout juichen we toe. Het zal echter ook leiden tot meer verkeersbewegingen en tot meer publiek en dat mag niet ten koste gaan van de natuur.
We blijven dan ook de plannen volgen. Voor de eerstvolgende vriendenavond hebben we een vertegenwoordiger van Staatsbosbeheer uitgenodigd zodat de plannen verder toegelicht kunnen worden.
Wij waarderen de moeite die Elswout neemt om door middel van een aantal maatregelen de gebouwen te verduurzamen en door onderzoeken de negatieve gevolgen voor de natuur zoveel mogelijk te beperken.

Nieuwsbrief 2019 nr 2.

Beste vrienden,

Hierbij Nieuwsbrief 2019 nr 2 van de Stichting Westelijk Tuinbouwgebied Haarlem. We stellen u hierin onder andere op de hoogte van:

  • ons onderzoeksproject ‘De Ontwikkeling van een Tuinbouwgebied’
  • het ooievaarsnest dat in januari of februari geplaatst gaat worden (u krijgt hiervoor nog een uitnodiging)
  • en over enkele van onze activiteiten, zoals de rondleidingen en de meewerkdag in het Duinvlietsbos.

> Nieuwsbrief 2019 nr 2